Kolej Transsyberyjska

Kolej Transsyberyjska

Kolej Transsyberyjska

Kolej Transsyberyjska to najdłuższa trasa kolejowa na świecie. Łączy europejską część Rosji z wybrzeżem Oceanu Spokojnego, przecina bezkresne - wydawałoby się - połacie Syberii. Wielodniowa podróż Transsybem i możliwość doświadczenia tej niekończącej się przestrzeni to marzenie wielu turystów i podróżników.

Historia budowy

Budowa Wielkiej Drogi Syberyjskiej (Wielikij Sybirskij Put' - tak brzmiała jej pierwotna nazwa) była najsilniejszym impulsem dla rozwoju Syberii i Dalekiego Wschodu. Dzięki niej odległe części rosyjskiego imperium miały zyskać bardzo sprawne i wydajne połączenie komunikacyjne z „resztą świata”.

Budowa linii rozpoczęła się w 1891 r. i ruszyła jednocześnie z obu stron: z Czelabińska na Uralu i Władywostoku nad Pacyfikiem. Do położenia było 7,5 tys. km torów. W pracach brali udział przede wszystkim więźniowie i zesłańcy syberyjscy, w tym Polacy. W 1895 r. pociągiem można było już dojechać do Omska nad Obem, a trzy lata później magistralę dociągnięto do Irkucka i nad Bajkał. Po wschodniej stronie w 1897 r. połączenie z Władywostokiem uzyskał Chabarowsk, a w 1900 r. tory były już na wschodnim brzegu Bajkału. W pierwszych latach XX w. składy pociągów przeprawiano na drugą stronę „Morza Syberii” promem, a w 1905 r. uruchomiono okrążającą jezioro Kolej Krugobajkalską.

Wprawienie w ruch magistrali transsyberyjskiej spowodowało zwiększenie wymiany towarowej z europejską częścią Rosji (wyjeżdżały głównie ziarno, mięso, skóry, futro, złoto; przyjeżdżały maszyny i tekstylia) oraz gwałtowny rozwój demograficzny. Dla przykładu, po oddaniu do użytku kolei, pomiędzy 1897 a 1917 r. liczba ludności Irkucka wzrosła z 50 do 90 tys.

Nawiasem mówiąc, przebieg trasy Kolei Transsyberyjskiej stanowił o być albo nie być wielu syberyjskich miast. Te, przez które pociągnięto nitkę magistrali, mogły dzięki temu dalej rozwijać się, natomiast Kiachta czy Tomsk, będąca pod koniec XIX w. wielkimi ośrodkami handlu, nie otrzymując połączenia kolejowego, niemal zupełnie upadły.

Koleje Transmandżurska i Transmongolska

Równolegle z budową głównej nitki Transsybu, na Dalekim Wschodzie prowadzone były prace budowlane na trasie Kolei Transmandżurskiej (Wschodniochińskiej), którą obecnie dojedziemy z rosyjskiej Czyty przez przejście graniczne Zabajkalsk i miasto Harbin do Pekinu. 

Kolej Transmongolska, która miała zapewnić Mongolii łączność ze światem, zaczęła powstawać po zakończeniu II wojny światowej. W 1955 r. została dociągnięta do chińskiej granicy. Obecnie dzięki temu odcinkowi, podróżni mogą z głównej nitki Transsybu odbić na południe do Mongolii (przez przejście Nauszki), a następnie jechać dalej aż do Pekinu. 

Współcześnie hasła "szlak transsyberyjski" i "transsyb" odnoszone są nie tylko do głównego szlaku na Daleki Wschód, ale bardzo często są utożsamiane z połączeniem kolejowym prowadzącym najpierw z Moskwy na Syberię, a następnie przez Mongolię do Pekinu. Jest to chyba najpopularniejsza - a kto wie, czy nie najciekawsza - trasa dla turystów i podróżników.

BAM

Bajkalsko-Amurska Magistrala (w skrócie: BAM) to słynna linia kolejowa łącząca Syberię z brzegami Pacyfiku. Na przestrzeni ponad 3000 km przecina ona połacie tajgi, syberyjskie rzeki i grzbiety górskie. Styka się także z północnym krańcem Bajkału, wzdłuż jego brzegów położono 23 km torów .

Idea budowy linii kolejowej, która miałaby być nowym etapem zagospodarowywania Syberii, powstała już w latach 80. XIX w., jednak ogólnoświatowa sytuacja sprawiła, że na wdrożenie tych planów w życie trzeba było czekać blisko 100 lat. Pełną parą prace ruszyły dopiero w 1974 r. Po dziesięciu latach doprowadziły one do spotkania w rejonie stacji Kuanda ekip budowlanych posuwających się od zachodu i od wschodu. Powstała trasa o długości 3145 km, łącząca miasto Ust’-Kut nad Leną z Komsomolskiem nad Amurem.

Fakty o Kolei Transsyberyjskiej

  • Długość trasy: 9288 km (pierwotnie 9508 km).
  • Granica Europy i Azji przypada na 1777. km, 19% trasy prowadzi przez Europę, a 81% przez Azję.
  • Najwyższy punkt na trasie: Przełęcz Jabłonowa na Zabajkalu - 1040 m n.p.m.
  • Na trasie znajduje się 87 miast.
  • Transsyb przecina 8 stref czasowych.
  • Największy most przecina rzekę Amur, liczy 2612 m długości.
  • Największy dworzec kolejowy znajduje się w Nowosybirsku.
  • Czas podróży z Moskwy do Władywostoku: 143 godz. firmowym pociągiem nr 2 albo 162 godz. pociągiem nr 100

Romantyka podróży Transsybem

Dla wielu przejazd Koleją Transsyberyjską przez Rosję jest jednym z podróżniczych marzeń. Przez lata Transsyb obrósł w globtroterskie legendy, które potem przerodziły się w mity przyciągające czasem przypadkowych turystów. Po podróży bywają oni zawiedzeni, bo ich wyobrażenia o podróży przez Rosję nie chciały spełnić się w rzeczywistości. Nie wszyscy pasażerowie pili wódkę, nie było nieustającej imprezy, a widoki - szczególnie na Nizinie Zachodniosyberyjskiej - były cokolwiek monotonne.

Urok i sens podróży transsyberyjskich trzeba jednak umieć dostrzec troszeczkę głębiej. Wielodniowa jazda pociągiem to jedyny sposób, żeby swoim ciałem i umysłem poczuć ogrom przestrzeni ciągnącej się za oknami Rosji. Nie sposób tego zjawiska doświadczyć inaczej niż obserwując jednostajny krajobraz i tracąc poczucie zmieniającego się czasu. Przy okazji można czytać, rozmyślać, oderwać się od świata i zwyczajnie odpocząć.

Kilka dni w zamkniętej przestrzeni wagonu daje też okazję (ale trzeba umieć ją wykorzystać!) poznania, i to lepszego, niezwykłych ludzi oraz usłyszenia historii jak z książek Hugo-Badera. Niektórzy mówią, że Transsyb - pociąg, jego pasażerowie i otoczenie - to "mała Rosja" i świetne pole do obserwacji.

W przypadku podróży koleją "tam" pociąg stanowi też pewną strefę buforową. Jadąc koleją, w naszym celu na Syberii nie lądujemy nagle i zbyt gwałtownie, ale mamy czas, żeby stopniowo przyzwyczajać się do tamtejszej rzeczywistości.


;