Góry Nadmorskie

Góry Nadmorskie

Góry Nadmorskie

Wybrzeża Bajkału między Listwianką a Zatoką Piesczaną to świetna okolica dla tych, którzy chcieliby spędzić trochę czasu na łonie bajkalskiej przyrody, nie odcinając się całkowicie się od cywilizacji. Góry Nadmorskie schodzą tu do Bajkału stromymi, porośniętymi stepową roślinnością stokami, spośród których gdzieniegdzie wyłaniają się widowiskowe formacje skalne. W tym regionie znajduje się też najpopularniejszy bajkalski "kurort" - Listwianka.


Odcinek wybrzeża pomiędzy Listwianką a Zatoką Piesczaną znajduje się w obrębie pasma Gór Nadmorskich, ciągnących się wzdłuż wybrzeży Bajkału na długości ok. 300 km - od wypływu Angary do rz. Onguren (na płn. od Olchonu). Góry te mają specyficzną rzeźbę - od północnego zachodu wznoszą się bardzo łagodnie, tworząc coś na kształt płaskowyżu, a od strony Bajkału urywają się gwałtownym progiem, stromo schodzącym do jeziora i znajdującym przedłużenie w rzeźbie jego dna. W niektórych miejscach występują tu widowiskowe formacje skał, wznoszących się kilkaset metrów ponad toń Bajkału, które podczas wędrówek trzeba obchodzić od tyłu. Te urwiste wybrzeża to fragment tzw. Uskoku Obruczewskiego (od nazwiska wybitnego geologa), który ciągnie się wzdłuż całego zachodniego wybrzeża Bajkału. Uruchamiając fantazję, można wyobrazić sobie, jak w tym rejonie wygląda podwodna część uskoku, stanowiąca przedłużenie stromych stoków górskich. W rejonie Zatoki Piesczanej dno nachylone jest pod kątem 65° i już w odległości 800-900 m od brzegu echosondy wskazują głębokość 1300 m.


Listwianka, najsłynniejsza bajkalska miejscowość turystyczna liczy ok. 2,5 tys. mieszkańców, a swoją nazwę zawdzięcza rosnącym tu w dużej liczbie modrzewiom (ros. listwienica). Listwianka leży w odległości 70 km od Irkucka, na Płw. Listwienicznym, czyli bezpośrednio przy źródle Angary. Miejscowość rozciąga się wzdłuż górzystego wybrzeża Bajkału, na długości 4 km. Jej zabudowa skupiona jest przy drodze wzdłuż brzegu, w trzech dolinkach oraz na wzgórzu przy wypływie Angary. Centrum Listwianki znajduje się nad wodą, niedaleko końca miejscowości - jest tam plac, na którym zatrzymują się autobusy i marszrutki, port, punkt informacji turystycznej oraz sklepy i lokale gastronomiczne.

Bolszyje Koty - składająca się z kilkudziesięciu gospodarstw osada stała się popularnym bajkalskim letniskiem. Jej nazwa pochodzi od ewenkijskiego wyrazu koto (lub kata), oznaczającego "nóż". Zimą mieszka tu zaledwie 30-40 osób, a latem, kiedy przyjeżdżają właściciele dacz, turyści i odbywający praktyki studenci, miejscowość zaludnia się. Do Bolszych Kotów można dostać się tylko drogą wodną (zimą po lodzie) lub pieszo przez góry. Wioskę założyli w latach 50. XIX w. poszukiwacze złota, którzy przez długi czas jako jedyni mieszkali na tych niedostępnych terenach.

Na początku XX w. irkucki przedsiębiorca Soboliew zbudował w Bolszych Kotach hutę szkła (dotrwała tylko do czasów rewolucji). Z jego pomocą w 1916 r. syn polskiego powstańca, Witalij Dorogostajski otworzył istniejącą do dzisiaj naukową stację biologów, w której prowadzono badania m.in. nad lisami, sobolami i maralami. W 1938 r. polski naukowiec został aresztowany przez stalinowskie władze i rozstrzelany. Nowym kierownikiem stacji został jego uczeń, prof. M. M. Kożow, wybitny badacz bajkalskiej fauny i flory (w B. Kotach znajduje się jego mogiła). Obecnie stacja jest czynna tylko latem.

;